Categoría: <span>Bloga</span>

Bale, badakit aspaldiko filma dela… baina abuztua aprobetsatu dut berriro saga guztia ikusteko… Hondartzara joatea primeran dago, baina goizetan ezer egiterik ez izatea ere ondo dago… gure tartea ere edukitzea garrantzitsua delako. Gurean pentsatzeko eta gure gauzak ere hausnartzeko, irakurtzeko, pelikularen bat ikusteko… Beno, sarrera guzti hau  “Los juegos del hambre” saga ikusi dudala berriro esateko. Igual aspertu naiz hainbeste gorputz perfektuekin, igual aspertu naiz neskek pelikuletan duten ereduekin, igual aspertu naiz beti mutilak liderrak diren irudiarekin.

Egia esanda, amaiera ez zitzaidan asko gustatu… ups! Ez noa orain spoiler-a egitera… Ikusi ez baduzue (jende gutxi izango zarete) ikusteko gonbitea luzatu nahi dizuegu. Eta zu ere nesken eta mutilen eredu estereotipatuekin aspertu bazara, post honen amaieran pelikula feministak biltzen dituen web gune bat aurkituko duzue.

Fiuuu fiuuu fiuuuu (saiatu naiz… sinsajoraren soinua egiten, lortu al dut?) Katniss Everdeen, ohikoa ez den akzio pelikuletako protagonista. Nolakoak izango dira akzio pelikuletan agertzen diren neskak? Bi taldetan banatu ditzazkegu, alde batetik, erabat sexualizatuak dauden neskak, beraien arma askotan beraien gorputza delarik. Eta beste alde batetik, sexualizatuak ez badira… berez maskulinoak diren armak ematen zaizkie, mendeku nahiez beteak, botere grinaz itsutuak… Beno, ba Katniss ez da horrelakoa. Katniss borrokalari bat da, baina baita ahizpa, laguna… Eta gainera ez du batere interesik maitasun harreman batekin. Hor dago Gale, gustokoa duena, baina ez du inolako konpromesurik nahi. Eta hor dago ere Peeta ere. Katniss-ek badaki oso ondo zeintzuk diren “maitasun erromantikoaren” kodigoak, eta ondo erabiltzen ditu, bere onurako baino gehiago, bizirauteko!

Katniss-ek familiaren betebeharrak bere gain hartzen ditu (esan dezakegu aita-ren papera hartzen duela, hau da, mutilen papera), ez zaio maitasuna interesatzen eta araututa dagoen feminitatean ez da erortzen… Horregaitik gustatzen zaigu Katniss. Eta borrokan berarekin aurrera egiteko gogoak sartzen zaizkigu (beno, gero jokuak ikusten ditugunean ez hainbeste…). Katniss neska indartsua da, genero ereduekin apurtzen duena, maitasun erromantikoan erortzen ez dena, edertasun ereduekin bat egiten ez duena… Beldur Barik Jarrera duen neska da!

Pelikula ikusi duzue? Zer pentsatzen duzue guzti honen inguruan? Kritika ere egin dezakegu… niretzako pelikula gauza askorekin apurtzen du, baina heteroaraua ez da haietako bat… neska-mutila harremanak al dira guztiak etorkizun batean dauden harreman bakarrak? Eta lehen esan dizuedan amaiera ere… zer pentsatzen duzue guzti honen inguruan?

Laburbilduz, esan dezakegu Los juegos del hambre Beldur Barik jarrera isladatzen dutela. Baina baita, Bechdel test-a gainditzen dutela ere! Zer den Bechdel test-a? Hiru arau bete behar ditu pelikula batek test hau gainditzeko.

1. Gutxienez bi neska agertu behar dira.
2. Beraien artean hitz egin behar dute.
3. Mutilekin zerikusirik ez duten gaien inguruan.

Test hau gainditzen duten pelikula gehiago ikusi nahi badituzu… hona hemen Peliculas feministas web gunea (Hemen sakatu).

Egunerokotasunean sortzen dira/ditugu erreferenteak, pelikuletan, telebistan, kiroletan… Erreferente positiboak behar ditugu, bai kirolean, bai oholtza gainean, bai irakurtzera goazenean… Beldur Barik Jarrera duten pelikula, kirolak, gorputzak nahi ditugu!

Guardar

Futbolista izan behar nuen. Aita, ama, arreba eta familia osoa mixeriatik aterako zituen pitxitxi berria. Saiatu nintzen, nahiz eta ez nuen gogo handirik. Ez zuen funtzionatu. Ez naiz pitxitxi izan, ez dut inor mixeriatik atera, are gehiago, futbolerako zapatila bereziak erosi nituen eta, bi aldiz besterik erabili ez ditudala ikusita, esan dezakegu nire bizitzako inbertsio txarrena izan direla.

Gero saskibaloiarekin saiatu nintzen. Ez du horrenbeste famarik, baina tira. Gure artekoa ezinezkoa izan zen: etorkizunik ez nuela zioten batzuk, baldarra nintzela besteek. Nik esaten nuen bakarra, ez zitzaidala hain erropa zabala gustatzen.

Etorri ziren atzetik eskubalioa eta, ai ene, esku-pilotan jokatzeko saiakerak. Erropak oso ondo geratzen zitzaizkidan, euskal dantzetarako neuzkan praka berberak erabiltzen nituen gainera (nahikoa gastatua nuen jada kirolari aparta izateko nire saiakeretan). Ez nenbilen gaizki, baina larregizko txapa zen: asko entrenatu behar duzu hona edo hara heltzeko.

Nazkatu naiz apur bat kirolaren kontuarekin. Ariketa apur bat egin eta ondo pasatzeko ondo dago, baina susmoa hartu diot hori baino gehiago dela. Aber zein den onena. Ea nor dagoen argalen eta zeinek dauzkan muskulito gehiago. Harro eta pozik egon daitezela ingurukoak mutikoa kirolaria delako, hori bai mutilen asuntoa, hori bai gauza normala.

Ba ez lagunok, ez naiz hortik pasako. Hainbeste gustatzen zaizkidan marrazketa artistiko klaseetara joango naiz, ahal badut lehen baino gehiagotan. Kirolari aparta naizen edo ez jakin nahi duenak etortzea dauka dantzalekura gurekin asteburuetan, ikusiko du zer den izerdia botatzea. Eta bestela, nesken futbol taldeko animatzaile taldea sortuko dut, ze demonio. Gola sartuko diot nitaz espero denari.

A ze uda pasatzen ari garen. Egia esatea nahi baduzue ez-dakit-nongo hondartzara joan baino edo auskalo-zenbat-izarretako hotelean egon baino nahiago dut hemen geratu. Euskal Herrian oso ondo egoten da udan eta, batik bat, ez da falta zer eginik. Jaiak izaten dira hiriburuetan, Iruñetik hasi, Baiona, Gasteiz, Donostia, Bilbo… eta zer esanik ez herri txiki eta auzoetan. Nik ez dut aspertzeko tarterik hartzen.

Bereziki musika gustatzen zaigunontzat aukera asko egoten dira, eta gure aukera hori da hain zuzen ere, uda osoa kontzertuz kontzertu pasatzea. Belako, adibidez, lau aldiz ikusi ditut jada! Gero eta neska gehiago ikusten ditut eszenatokian, edozein instrumentu jotzen, edo DJ mahaien atzean (a ze dantzak Las Tea Partysekin!). Lagun batek aurrekoan erakutsi zidan Emarrocken web orria, hor daude argazki piloa, egia esan ezin nuen sinistu gure inguruan hainbeste emakume musikari zeudenik.

Duela ez hainbeste kontzertu batean taldeko abeslariak esan zuen “neskak, etorri lehen lerrora, mutilak, segi atzeko lerrora”. Kuadrilako neska batzuk berehala joan ziren lehen lerrora, eta inoizko kontzerturik onena bizi izan zutela diote, ez zegoela lehen lerroan beti bezala bultzaka dantza egiten zuen mutil kuadrilarik eta musika hain gertutik bizitzea ikaragarria izan zela esan ziguten gero. Han geuden mutilon erdiari memelo aurpegia geratu zitzaigun. Egia esan ez nuen inoiz hala ikusi, baina gero pentsatu nuen: zenbat aldiz egon naiz kontzertuetan, lehen lerroan, eta beti mutilez inguratua eta oso neska gutxi zeudela (kuadrilako pare bat ta kitto, askotan)? Zenbat aldiz esaten dute kuadrilako neska hauek lehen lerroetan giroa oso “matxiruloa” dela? Zenbat aldiz sentitu naiz ni neu ere gogaitua hainbeste bultzada eta errespetu gabeko jarrerarekin?

Ba agian ez da hain ideia txarra mutilok lehen lerroetatik urruntzea. Denbora larregiz izan da gurea eszenatokia, eta eszenatoki azpikoa ere. Ez zaigu ezer gertatuko beti lehen lerroan ez egoteagatik, eta horrela agian egunen baten denok batera egin dezakegu dantzan.

Bizitza musikarik gabe ez dut imajinatzen. Izugarri gustatzen zait musika. Ahal dudan musika guztia entzuten eta disfrutatzen saiatzen naiz. Cumbiarako egunak ditut, baina baita pop, rock, rap… egunak ere. Eta kontzertuetara joatea ere izugarri maite dut. Taula gaineko taldearen abestia abestuz, burua mugituz, gorputza soinuaren uhinek mugituta. Eta bapatean nire kontzientzia feminista piztu eta taula gainean zelako taldeak diren, zelako letrak entzuten ditudan, nire inguruan dagoen jendea nolako portaera duen analisatzen hasten naiz. Ai ama, kontzientza feminista bihurrikeritan. Eta taula gainera begiratuta beti dago pentsamendu hau nire buruan… zenbat emakume daude momentu honetan taula gainean? Edota heteroarauaren barruan sartzen ez diren gorputzak? Musika festibaletara joatea ere atsegin dut, eta kartela begiratzean beti egiten dut zenbaketa berdina… zenbat emakume edo gorputz ezberdinak… imajinatuko duzue erantzuna.

Eta lan horretan berdin du heavy, rap, udalerriko jaietako kontzertu, gaztetxeetako kontzertu, indie, pop, reaggeton… den ala ez. Bertsolaritzan ere. Ez goaz hemen ezer berririk esatera.

Beraz… musika eredu guztietan gertatzen bada, leku guztietan…ezin du kasualitatea izan.. Ez da kasualitatea!

Eta kasualitatearekin jarraitzen dugu… kasualitatea al da ere bertsolarien %15a bakarrik emakumezkoak izatea?

Amaitzeko bideo hau utzi nahi dizuegu. Lasaitasunarekin ikusi, entzun… Uxue Alberdi-k umoreaz, lotsagabekeriaz, neutrotasuna, panpinei… buruz hitzegiten digu.

Bertsolaritzan ere nolako bertsolaritzan emakume ereduak dauden azaldu digu Uxue Alberdi-k bideo honetan. Emakume izatearen kontzeptu hori eraikia izan denez… deseraiki dezakegu! Beraz, goazen berri bat berreraikitzera!!!

Bertsolaritzan ere Beldur Barik Jarrera agertuz!

Gogoratzen duzue Negu Gorriak taldearen Itxoiten kanta? Noizbait gure artera ekarri dugu gure web gune honetan (sakatu hemen Itxoiteari utzi… ipuina gurea eginez Beldur Barik Jarrerarekin! post-a).

Bidaiatu nahi dugunean askotan ere besteek zer egingo dutenaren zai gelditzen gara, itxoiten. “Beno, motxila hartu dezaket eta bakarrik joan naiteke”. Askotan izan dugu burutazio hori. Baina zaila da askotan ere aurrera eramatea. Gure hegalak ez dira zabaltzen bestetan bezala. Arriskuak, beldurrak, kontuz ibili beharraren ideia uneoro… Argi dago neskentzat esparru batzuk debekatuak izan ditugula. Pasa den urtean genero eredu hoiekin apurtu zuten emakume bidiariak ezagutu genituen (sakatu hemen berriro irakurtzeko).

Neska hoiek bakarrik bidaiatzea erabaki zuten. Bale, badakigu beste garai batzuk zirela. Baina imajinatu zelako oztopoak aurkituko zituzten beraien bidean. Ez bakarrik bidean, baizik eta bidaia hasi aurretik! Entzun beharreko guztiak… “nola konponduko da emakume bat bakarrik munduan zehar… neskek ezin dute bakarrik bidaitu…”. Horrelako esaldi batzuk gaur ere entzungo genituen ziur aski… Tira, ba Beldur Barik Jarrera izango dut bidailagun, bidaia Beldur Barik Jarrerarekin egingo dut. Neuk bakarrik. Eta fijo bidean Beldur Barik Jarrerarekin bidaitzen duten beste neska askorekin topo egingo dudala. Eta bakarrik esan beharrean, hobeto litzateke esatea nirekin bidaiatzen dudala. Bidairik zail eta hoberena!

Ezagutzen duzue Viajo Sola Facebook orrialdea? Bertan bakarrik bidaiatu nahi duten emakumeen esperientziak aurkituko dituzu. Pasatu zaitez beraien web gunetik ere. Bidai bat egitean pentsatzen ari bazara… ez da aukera txarra beraiekin hitzegitea! Eta beste neska batekin bidaiatzean ere ez pentsa estereotipoak ez direla erreproduzitzen…Begira zer dioten The patitas en el mundo-ko bidaiariak!

Eta bakarrik bidaitzeak ere ez du esan nahi “neska gixajoa, ez du inor berarekin bidaitzeko…”. Ezta pentsatu ere! Bakarrik bidaiatzean gure burua ere hobeto ezagutu dezakegu, bizipenak gehiago sentitu ditzazkegu, aurretik aipatutako estereotipoekin apurtu dezakegu.

Nolakoak dira bakarrik bidaitzen duten emakumeak? Begira zer dioen bakarka bidaiatzea atsegin duen Eli Zubiriak: Ausartak, femininistak, egunerokoak eta independienteak. Baita ere kuriositatea dutenak, urduriak, gauzak beraien begiekin ikusi beharra dutenak, moldea apurtzen dutenak. Eta baita, gure artean bat egiten dugunak.

Hau ez bada Beldur Barik Jarrera… Zer izango da orduan! Berriro diogu, hegalak astindu eta aireratu, bakarrik bidaiatuko dugu! Nirekin izango da bidai zail eta politena! Eta lekuak Beldur Barik ezagutu eta gozatuko ditut. Genero eredu guztiak niregandik usatuz. Astindu hegalak!

Guardar

Guardar

Dantza egitea izugarri gustatzen zait. Musika jarri eta berehala hasten da nire gorputza dantzan. Nire burmuina ere astintzen hasten da musika entzutean. Erritmoarekin bat egiten dut. Bakarka zein taldeka dantza egitea gustokoa dut. Bakarrik nagoenean ni naiz erritmoa markatzen duena, nora jo edo ez erabakitzen duena. Gustora egiten dut dantza. Neurea egiten dut askotan “Dantzatu inor begira egongo ez balitz bezala” leloa. Baina ere gustokoa dut jendearekin dantzatzea, bikoteka edo taldeka. Eta une horretan… zas! Etortzen dira genero estereotipo guztiak gainera. Neska banaiz, neskari dagokion papera hartu behar dudalako (eta berdina mutila banaiz). Neska edo mutila izateagatik ezin dudala dantzatu zenbait dantza. Gurpildun aulki batean mugitzen banaiz ezin dudala dantzatu. Zuei ere gertatu zaizue horrelakoak? Erromerietan zuen genero papera mantendu behar al duzue? Mantentzen ez baduzue lelokeriak entzun behar ahal dituzue? Zerbait esan nahi duzuet… nik ere horrelakoak entzun ditut. Eta kokoteraino nago! Dantzaz gozatu nahi dut, aske, nire gorputza askea den bezala! Eta inork ez dit esan behar nire “papera” egokia den ala ez! Goazen Beldur Barik Jarrerarekin dantzatzera! Let’s dance!!!

Dantza feminismoz bete nahi dugulako…

Genero estereotipoekin amaitu nahi dugulako…

Brasileko BATEKOO dantza mugimendu batean bihurtu da, bertan genero estereotipoekin apurtu eta gure ipurdia da hitzegiten duena. LGTBIfobia, arrazismoaren aurkako dantza. Move your ass! Do the twerking!

Zer egin dezakedan edo ez esaten diguten hoiei erantzun nahi diegulako…

Dantzan ere genero eredu zaharrei GAME OVER esango diegu. Datorren astean gure Beldur Barik Jarrera zabaltzen jarraituko dugu. Bidaian gurekin etorri nahi duzue? Astindu orduan hegalak aireratzera goaz eta!!!