Elkarrekin, sistemaren aurrean borrokan

Afrofeinasek idatzitako artikulua.

¿Sería mucho más fácil la vida para mí, si mi piel fuera blanca y mi cabello liso? Horixe da emakume beltzek egiten diguten galdera ugarietako bat arrazakeriari etengabe aurre egiten diogunean, begiradaz ongietorriak ez garela jakinarazten diguten lekuetara sartzen garenean, lana bilatzen dugunean. Orduan esaten digute: sukaldari-lana eskaintzen dizugu, nahiz eta idazkaria izan, zure ilea lisatzen baduzu kontratatzen zaitugu, eta azken batean esaldi tranpati hura entzuten dugu: Kontratatua, beltz ederra zarelako, oso itxura finekoa. Ez dirudizu beltza. Eta orduan galdetzen diot neure buruari zer den beltza izatea eta ez dirudiena? Eta orduan sistema horretan erortzen gara, non ederra zuriarekin bakarrik lotzen den, non arrazakeria iraunkorra den, non gure edertasuna exotikoa besterik ez den, eta non, batez ere, gure gorputz osoa aldatzeko gogoa nagusitzen den, bere irudi eta antzekotasunera moldatzeko gogoa, haurrak garenetik zahartzen garen arte. Haurrak garenean, gure ilea desegokia dela erakusten digute, gure ezpainek finagoak izan beharko luketela eta gure sudurrak profilatuagoak, gure azala ilunegia edo gure aldakak zabalegiak. Denborarekin ikasten dugu gure azala ez dela azalaren kolorea, eta, tratu hobea jaso nahi badugu, ilea lisatzea komeni dela. Era berean, uste dugu askorentzat onargarria dela britainiar enpresa batek bere panpina zuriak gure antzekoak direnak baino 10 euro garestiago saltzea erabakitzea, baita, arrazakeriari aurre egiteko huts egindako ahaleginean, Espainiako postak aukeratzea zigilu merkeenak gure larruen antzekoak direla, eta garestienak, berriz, argienak. Azkenean ikasi dugu ez garela nahikoa ederrak, erakargarriak eta ederrak gure lagun zuriak bezala, baizik eta bizi garen munduak era askotara erakusten gaituela, edertasun kontua ez ezik balio kontua ere badena. Gure ezaugarriak, gure ezaugarriak eta hainbat zentzutan, emakume beltz gisa gure nortasuna determinatzen duena, desatsegina bezala agertzen da, baina baita behekoa bezala ere, baliorik gabea bezala. Eta horrela taxutzen dira gure istorioak alde horretatik, exotikoan eta arrotzean bakarrik eder eta baliotsu ezagutzeko posibilitatetik, zeren badirudi ederrak, baliotsuak eta aldi berean beltzak izatea erabateko kontraesana dela. Horregatik da garrantzitsua geure burua ezagutzea, gure jatorriaz eta sustraiez harro egotea. Denok besarkatzea guztiari buelta ematea da, komentarioei eta propaganda arrazista eta matxistei buelta ematea, urteetan saiatu baitziren garenok gorrotatzen. Onartzea geure burua onartzea da, ulertzea ez gure irudikapen urria, ez gure ileari, larruazalari, sudurrei, ahoari eta gorputzei etengabe iseka egitea ez direla muga barruan daramagun indarra eta ausardia murrizteko. Geure burua ezagutzea berriz aurkitzea da, gure ezaugarriak aldatzea bilatzen duten prozedurei uko egitea eta nondik gatozen ondraturik ez sentiaraztea. Gurekin berriz maitatzea da, geure burua halako eta halako maitatzea da, eta nolakoak garen jakitea, ederra dena zuria besterik izan ezin daitekeen sistema horretakoa izan gabe. Geure burua ezagutzea aurre egitea da, borrokan egotea, eta ulertzea, nahiz eta gure antzeko printzesak eta protagonistak dituzten istorioak eta ipuinak ez egon, gu geure erreferenteak garela, eta gure amak eta amonak, geure heroiak.